Onderstaand mijn opiniestuk dat verschenen is in Trouw van 26 juni 2024. Het opiniestuk gaat over het voornemen van Martin Bosma om als voorzitter van de Tweede Kamer de nationale slavernijherdenking op 1 juli 2024 bij te wonen. Hij weigerde om zich te laten vertegenwoordigen door een vicevoorzitter. Hij weigerde ook om in te gaan op het verzoek in een petitie om te reflecteren over zijn uiterst grievende uitspraken richting de Afro-Caribische gemeenschap. De zaak zat met andere woorden muurvast. In mijn opiniestuk gooide ik het over een andere boeg door te wijzen op de veiligheidsrisico’s die de polariserende Martin Bosma zou lopen als hij naar de Slavernijherdenking zou gaan. Gezien de eerdere ervaring van toenmalig minister Verdonk in 2005 bij de Slavernijherdenking, was dat naar mijn mening spelen met vuur in een hoogst ontvlambare omgeving.
WALTER PALM: MARTIN BOSMA, U SPEELT MET VUUR. GA NIET NAAR DE NATIONALE SLAVERNIJHERDENKING
Haar confronterende uitspraken richting minderheden verhinderden dat toenmalig minister Rita Verdonk tijdens de Slavernijherdenking op 1 juli 2005 haar hele toespraak kon houden. En toen zij een krans ging leggen, stormden woedende toeschouwers naar voren. In allerijl moest Verdonk door haar beveiligers geëvacueerd worden uit het Oosterpark.
En nu is Martin Bosma van plan om naar de nationale Slavernijherdenking te gaan zonder excuses te maken voor zijn eerdere beledigende uitspraken richting de Afro-Caribische gemeenschap. Net als indertijd de korte film Fitna van Geert Wilders is dit een provocatie. Tergde Wilders de islamitische gemeenschap met zijn voor moslims diep beledigende compilatie, nu daagt Bosma de Afro-Caribische gemeenschap uit. Bosma doet een Fitna.
Tijden zijn veranderd
Met Fitna liep het in 2008 goed af, in de zin dat de islamitische gemeenschap zich niet liet verleiden tot gewelddadige acties. Maar tijden zijn veranderd sinds het intrekken van de Wet Overleg Minderhedenbeleid (WOM) in 2013. Zonder enige evaluatie werd onder druk van de PVV abrupt het reguliere beleidsoverleg van de regering met minderheden, het Landelijk Overleg Minderheden (LOM), afgebroken.
Het poldermodel op het terrein van minderhedenbeleid werd roekeloos opgeblazen. Met het gevolg dat het kabinet met de rug naar etnische en religieuze minderheden ging staan. Een van de functies van dat overleg was het kanaliseren van hoogopgelopen emoties en spanningen bij minderheden en die in nauw overleg met ministers in goede banen leiden. Deze functie speelde een belangrijke rol toen Wilders dreigde om de Koran te verbranden/verscheuren in Fitna.
De film begint met het vertonen van de uiterst beledigende Mohammedcartoons en het eindigt met een scheurend geluid. Dat de vlam bij de islamitische gemeenschap niet in de pan sloeg ligt volgens vertegenwoordigers uit de Turkse en Marokkaanse gemeenschap deels aan het reguliere overleg tussen de verschillende ministers van integratie en minderhedenorganisaties. Maar dit overleg bestaat niet meer.
Bosma gaat naar de Slavernijherdenking als voorzitter van de Tweede Kamer, maar zijn persoon kan niet los gezien worden van zijn partij en zijn uitspraken. Op 25 januari 2023 zei hij in de Tweede Kamer over het bewustwordingsfonds slavernijverleden: ‘Die 200 miljoen euro worden gewoon 200 miljoen cadeautjes voor linkse activisten die hun raciale agenda er doorheen willen rammen’.
Toen hij dit jaar bij de nationale Dodenherdenking op het Dam een krans ging leggen, keerden sommige aanwezigen hem de rug toe. Niet verwonderlijk aangezien hij ook een prominent lid is van een partij die zondebokpolitiek voert. In het nazitijdperk waren de Joden zondebok, nu zijn dat bij de PVV asielzoekers. Toppunt van cynisme is dat uitgerekend Bosma, en niet een andere vertegenwoordiger van de Tweede Kamer, een krans ging leggen.
Keuze is aan hem
Bij de nationale Slavernijherdenking op 1 juli hoort de voorzitter dan wel een andere vertegenwoordiger van de Tweede Kamer te zijn. Dat Bosma ervoor kiest om persoonlijk aanwezig te zijn, is aan hem, maar dan moet hij niet verbaasd zijn dat zoals bij de nationale Dodenherdenking, sommigen hem de rug toekeren.
Hij mag van geluk spreken als het protest daartoe beperkt blijft. De ervaring leert dat het bij dit uiterst gevoelige onderwerp totaal uit de hand kan lopen, zoals in 2005 met Rita Verdonk.
Opgekropte eeuwenoude woede kan tot uitbarsting komen. De gevolgen van de aanwezigheid van Bosma bij de Slavernijherdenking zijn niet te overzien. Het slavernijverleden is een open zenuw bij de Afro-Caribische gemeenschap. Wellicht slaat de vlam in de pan. Als Kamervoorzitter zou Bosma dat moeten vermijden, hij speelt met vuur.
Naschrift: Al een paar uur na het verschijnen van mijn opiniestuk, maakte Martin Bosma bekend dat hij afziet van zijn aanwezigheid bij de nationale Slavernijherdenking op 1 juli 2024. Martin Bosma leed een gevoelig gezichtsverlies en met hem ook het instituut dat hij vertegenwoordigt, namelijk de Tweede Kamer.