skip to Main Content

DE MULTI-ETNISCHE SAMENLEVING IN 2018 IN VOGELVLUCHT
(Dit artikel is gepubliceerd in het Parool van 29 december 2018)

2018 had een onaangename verrassing in petto voor wie gedacht had dat de mensheid zijn les wel geleerd had na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Een ezel stoot zich geen twee keer tegen dezelfde steen, maar kennelijk is deze spreekwoord niet van toepassing op de gehele mensheid. Want in 2018 is extreem rechts opnieuw opgedoken. Het heeft een nieuw gezicht, maar het is oude wijn in nieuwe zakken. Het heet tegenwoordig white supremacy en het is gericht tegen alle minderheden, dus niet alleen joden. Het richt zich ook tegen moslims, Caribische Nederlanders, LGBTI-ers en niet te vergeten feministen. Extreemrechts als amalgaam van antisemitisme, islamofobie, homofobie, afrofobie en antifeminisme. In een modern jasje gestoken het door Friedrich Nietzsche (1844-1900) geopperde idee van de übermensch. Een geliefd onderwerp van de Nazi’s.

ANTISEMITISME
Antisemitisme is de kanarie in de kolenmijn bij de opleving van extreemrechts. Een indicatie voor de relatie tussen extreemrechts en antisemitisme in Nederland was het verbijsterend artikel Hoe alt-right online Jodenhaat verspreid van Hassan Sahara en Annieke Kranenberg dat de Volkskrant publiceerde op 10 november 2018. In het artikel wordt gesteld dat op obscure extreemrechtse internetplatforms in de duistere krochten dus van het internet, antisemitisme welig tiert. En dat Forum voor Democratie opvallend vaak kan rekenen op sympathie van de deelnemers aan deze internetplatforms. Verontrustend dus.

DIALOOG
Helaas is antisemitisme niet beperkt tot extreem rechts. Ook onder minderheden komt antisemitisme voor. Een manier om dit te bestrijden is dat de regering hierover de dialoog aangaat met minderheden. Eens was er met de Wet Overleg Minderhedenbeleid een gestructureerde en wettelijk gefundeerde dialoog van het kabinet met minderheden. Minderhedenorganisaties die op basis van de in deze wet vastgestelde representativiteitscriteria werden toegelaten tot het Landelijk Overleg Minderheden, hadden gezag als wettelijke gesprekspartner van het kabinet. Zonder enige vorm van evaluatie is de Wet Overleg Minderhedenbeleid in 2013 ingetrokken. Toen het achteraf werd geëvalueerd bleek de Wet Overleg Minderhedenbeleid mede voor de overheid waardevol te zijn. Met de intrekking van deze wet heeft de regering zichzelf dus in de vingers gesneden. In 2018 was het dus vijf jaar geleden dat de Wet Overleg Minderhedenbeleid is ingetrokken. De afgelopen vijf jaar ging het over minderheden zonder minderheden. Belangrijke onderwerpen die alleen maar met minderheden kunnen worden opgepakt zijn daardoor jarenlang blijven liggen. Ik doel dan op onderwerpen als bespreekbaar maken homoseksualiteit, antisemitisme en radicalisering in etnische kringen. Onderwerpen die cruciaal zijn bij het realiseren van een harmonieuze multi-etnische en multireligieuze samenleving. De rekening voor dit achterstallig onderhoud komt nog.

GRONDWET
Opvallend is dat bij twee brandende kwesties, namelijk Zwarte Piet en het boerkaverbod, de Grondwet geen doorslaggevende rol heeft gespeeld in het overheidshandelen. Dat is vreemd want de Grondwet behoort leidend te zijn in het handelen van de regering. Niets voor niets moeten leden van het kabinet en van de Staten-Generaal bij hun aantreden trouw zweren aan de Grondwet dan wel een gelofte afleggen.

ZWARTE PIET
In plaats van pal te staan voor het non-discriminatie beginsel (artikel 1 van de Grondwet) keek het kabinet veel liever weg in het Zwarte Piet-debat. In plaats ook van hartstochtelijk op te komen voor het recht op demonstreren (artikel 9 van de Grondwet) kwam de VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff met het abjecte voorstel om demonstreren te verbieden met de ingang van de intocht van Sinterklaas tot 6 december. Een voorstel dat dwars ingaat tegen de Grondwet.

BOERKAVERBOD
Ander voorbeeld is de Wet gedeeltelijk verbod gezichtsbedekkende kleding, het boerkaverbod dus. Deze wet is evident een beperking van de grondwettelijk vastgelegde godsdienstvrijheid (artikel 6 van de Grondwet) want voor sommige moslimvrouwen is de boerka een onderdeel van hun geloofsuiting. Bovendien bevat de wet zoveel uitzonderingen voor andere gezichtsbedekkende kleding dan de nikab en de boerka dat het in de praktijk neerkomt op een verbod van alleen deze twee kledingstukken. Daarmee maakt deze wet zich ook schuldig aan onbedoelde discriminatie en is het dus strijdig met artikel 1.

BLOK
Terugblikkend op 2018 moet helaas ook gememoreerd worden de betreurenswaardige uitspraak van minister Stef Blok dat hij niet gelooft dat een multiculturele en multi-etnische samenleving harmonieus kan zijn. Natuurlijk is een multiculturele en multi-etnische samenleving niet vanzelf harmonieus. De Grondwet is een uitstekend kompas bij het realiseren van een vreedzame samenleving. En daarom zou het wel helpen als de Nederlandse regering de Grondwet en meer in het bijzonder Grondwetsartikelen 1, 6 en 9 volmondig zou uitdragen zoals zij dat gezworen respectievelijk beloofd hebben bij hun aantreden.

WENS VOOR 2019
Urgent is dat het kabinet opnieuw een gestructureerde en wettelijk gefundeerde dialoog aangaat met representatieve minderhedenorganisaties. Zeker nu gebleken is dat de Wet Overleg Minderhedenbeleid mede in het belang is van de overheid. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Urgent is ook een verhoogde inzet op de Grondwet nu demonen uit het verleden in 2018 weer tot leven zijn gekomen. En dan doel ik op extreem rechts.
Als Nederland in de ogen van Mark Rutte een kostbare en kwetsbare vaas is, dan is het wel van belang dat die vaas een solide voetstuk heeft. Anders kan een stevige windvlaag vanuit extreem rechts de vaas omwaaien en dan valt het alsnog stuk. En wat is een betere voetstuk dan de Grondwet?

Back To Top